Y TẾ DỰ PHÒNG

Thiếu I ốt gây ra hàng loạt các hậu quả nghiêm trọng. Nó không biểu hiện nhanh chóng ra bên ngoài trong một vài ngày, một vài năm mà diễn tiến bệnh âm thầm, ảnh hưởng sự phát triển trí tuệ và sự tăng trưởng của con người. Đối tượng bị tác động mạnh nhất bởi thiếu I ốt chính là phụ nữ và trẻ em, là nguyên nhân gây chậm phát triển trí tuệ, ảnh hưởng đến chức năng sinh sản…

Các loại bướu cổ trẻ em dễ mắc như bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto, bệnh Graves (còn gọi là bệnh Basedow), bướu cổ vị thành niên, viêm tuyến giáp do virus hoặc vi khuẩn, nang tuyến giáp, trẻ bị bướu cổ do thiếu I ốt, bệnh bướu cổ do thuốc và các yếu tố vi lượng…

Nhằm đánh giá tỷ lệ bướu cổ của trẻ em ở độ tuổi 8-10 tuổi trên địa bàn, Trung tâm Y tế khu vực Đà Lạt đã xây dựng kế hoạch số 111/KH-TTYTKV ngày 08/09/2025 về việc khám, điều tra bướu cổ cho trẻ em từ 8 đến 10 tuổi năm 2025. Trong đợt có 2.349 học sinh được khám sàng lọc, các trường hợp nghi ngờ được thông báo cho gia đình học sinh và hướng dẫn phụ huynh đưa các cháu đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán xác định. 

Để phòng ngừa bệnh bướu cổ ở trẻ, ba mẹ nên điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Cần cung cấp đủ 150 mcg I ốt mỗi ngày cho trẻ bằng các thực phẩm như muối có I ốt, cá biển (một kg cá thu chứa 800 mcg I ốt), cua hoặc ghẹ (một kg có khoảng 100 mcg I ốt), cần tây (một kg có 160 mcg I ốt), khoai tây... Nếu hoạt động tuyến giáp của trẻ kém có thể bổ sung thêm vitamin D và selenium, kẽm để tăng cường sức khỏe tuyến giáp.

Công tác vệ sinh phòng bệnh luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh coi là một trong những công việc quan trọng nhất trong sự nghiệp chăm sóc bảo vệ sức khoẻ nhân dân. Với tấm lòng luôn hướng về con người và vì con người, Bác Hồ đã đưa vấn đề vệ sinh phòng bệnh vào phong trào "Vệ sinh yêu nước". Ngày 02/7/1958, Bác Hồ đã viết bài “Vệ sinh yêu nước” đăng trên báo Nhân Dân số 1572. Trong bài viết, Bác đã nhắc nhở: “Mọi người từ già trẻ, trai gái đã là người yêu nước đều phải quan tâm đến vấn đề vệ sinh, giữ gìn sức khỏe”. Công tác vệ sinh phòng bệnh luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh coi là một trong những công việc quan trọng nhất trong sự nghiệp chăm sóc bảo vệ sức khoẻ nhân dân. 

Hưởng ứng lời kêu gọi “Vệ sinh yêu nước” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 19/6/2012, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký Quyết định số 730/QĐ-TTg về việc lấy ngày 2 tháng 7 hàng năm là Ngày "Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân". Việc tổ chức ngày này nhằm nâng cao nhận thức và đề cao trách nhiệm của các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, từng gia đình và toàn xã hội về ý nghĩa và tầm quan trọng của các hoạt động vệ sinh đối với sức khỏe, hạnh phúc của mỗi người dân, mỗi gia đình, đối với sự phát triển bền vững của đất nước, dân tộc Việt Nam. 

Từ đó đến nay, phong trào vệ sinh yêu nước đã được Bộ Y tế phát động hàng năm trên quy mô toàn quốc, tập trung vào việc đẩy mạnh các phương pháp vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường cộng đồng, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh trong lao động, nhằm giúp người dân được sống trong môi trường sạch sẽ, làm việc an toàn, ăn uống hợp vệ sinh, hạn chế dịch bệnh.

Hưởng ứng Ngày vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe nhân dân năm 2025, Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng chung tay thực hiện ăn sạch, uống sạch, ở sạch; thu gom, không vứt rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường; xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, không phóng uế bừa bãi; xây dựng chuồng trại hợp vệ sinh và di dời chuồng gia súc, gia cầm ra xa nhà; xây dựng cơ sở y tế Xanh – Sạch – Đẹp, bảo đảm vệ sinh trong trường học, cơ sở sản xuất kinh doanh, cơ quan, khu dịch vụ, khu du lịch, nơi công cộng. 

Sáng 19/09/2025, Trung tâm Y tế khu vực Đà Lạt tham gia lễ phát động hưởng ứng phong trào “Vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe nhân dân” năm 2025 do Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng tổ chức. Tại buổi lễ phát động ban giám đốc Trung tâm Y tế khu vực Đà Lạt chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện các hoạt động hưởng ứng phong trào với chủ đề “Toàn dân tỉnh Lâm Đồng chung tay đẩy lùi dịch bệnh, xây dựng môi trường sống an toàn, khỏe mạnh”

Tiếp nối các hoạt động hưởng ứng ngày vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe, Ủy ban nhân dân các phường cũng đã triển khai đến các ban ngành đoàn thể, nhân dân trên địa bàn thực hiện vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh.

Với tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, hệ thống thoát nước không đảm bảo, những cơn mưa lớn kéo dài thường xuyên nước từ thượng nguồn đổ về nhanh, cường độ cao dẫn đến ngập lụt cục bộ tại nhiều điểm như tuyến đường Phan Đình Phùng, dọc suối Tô Ngọc Vân, đường Trần Quốc Toản nối dài (Phường Xuân Hương – Đà Lạt), khu dân cư cạnh suối Lữ Gia, Mê Linh (Phường Lâm Viên – Đà Lạt),…một số nơi bên cạnh việc ngập lụt diện rộng còn có tình trạng nước chảy xiết gây ảnh hưởng đến giao thông, những tai nạn do bị nước cuốn trôi, sập taluy gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, kinh tế và khó khăn trong sinh hoạt cho một số khu dân cư ngập sâu trong nước...

Sau mưa, ngập lụt, việc đảm bảo vệ sinh môi trường là việc làm vô cùng quan trọng nhằm diệt trừ mầm bệnh, không cho mầm bệnh phát tán ra môi trường, giữ cho môi trường sống sạch sẽ, giảm thiểu nguồn lây bệnh, phòng tránh các bệnh dễ phát sinh về da như mẩn ngứa, mụn nhọt, nấm chân tay, nước ăn chân, ghẻ lở, viêm da, viêm nang lông… Ngoài ra, các bệnh về đường ruột và tiêu hóa như tiêu chảy, tả, thương hàn; các bệnh về mắt như đau mắt đỏ, mắt hột…

Để chủ động phòng tránh bệnh người dân chủ động thực hiện các biện pháp sau:

- Thực hiện nguyên tắc “nước rút tới đâu, vệ sinh tới đó”. 

- Vệ sinh thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước và dùng hóa chất để khử trùng nước ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

- Thu gom, phân loại và xử lý rác đúng quy trình. Dọn sạch bùn, đất, rác thải tràn ngập ngay sau khi nước rút. Khơi thông cống rãnh, lấp các vũng nước đọng, phát quang bụi rậm, quét dọn và vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng sẽ làm mất chỗ trú ẩn, sinh sôi của các côn trùng truyền bệnh. Tăng cường các biện pháp vệ sinh và sát trùng chuồng trại, không đưa vật nuôi ốm, chết và các chất thải của chúng ra môi trường khi chưa xử lý. 

- Tiêu diệt bọ gậy (loăng quăng), diệt muỗi bằng cách đậy kín các bể, thùng chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng.

- Đảm bảo lựa chọn và chế biến thực phẩm an toàn, hợp vệ sinh, luôn “ăn chín, uống sôi”.

- Thường xuyên rửa tay với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

- Vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn.

- Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất.

Môi trường giáo dục là môi trường có nguy cơ lây nhiễm các bệnh dịch rất cao, việc sinh hoạt tập thể trong không gian kín và thời gian tiếp xúc dài được coi là nguyên nhân chính nảy sinh nguy cơ lây nhiễm bệnh truyền nhiễm như bệnh đường hô hấp, đường tiêu hóa, bệnh lây qua tiếp xúc giọt bắn, chất tiết của người bệnh ra môi trường, đồ vật xung quanh... Khi có một trẻ bị bệnh, xu hướng lây lan sang các trẻ khác cùng lớp hoặc cùng trường là rất cao, đặc biệt là đối với các bệnh lây qua đường hô hấp có khả năng phát tán vi rút, vi khuẩn rất nhanh. Trước diễn biến các bệnh dịch lưu hành như tay chân miệng, thủy đậu, sốt phát ban/sởi… trên địa bàn khu vực Đà Lạt vẫn ghi nhận ở mức cao. Để chủ động phòng chống các bệnh dịch trong trường học, Ban giám hiệu nhà trường đã triển khai công tác tổng vệ sinh môi trường trước khi học sinh quay trở lại lớp học.

* Mục đích của việc tổng vệ sinh trường học trước năm học mới:

Bảo vệ sức khỏe: Giúp giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho cả học sinh và giáo viên. 

Tạo môi trường học tập tốt: Đảm bảo không gian sạch sẽ, thoáng đãng, tạo cảm giác thoải mái và hứng khởi cho học sinh trong học tập và vui chơi. 

Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường: Dạy học sinh tinh thần trách nhiệm, tự giác, và ý thức bảo vệ môi trường thông qua việc tham gia trực tiếp vào các hoạt động lao động. 

Chuẩn bị cơ sở vật chất: Sắp xếp, bố trí lại phòng học, trang bị thêm thùng rác, đảm bảo các khu vực trong trường luôn sạch sẽ. 

Dưới đây là những hình ảnh tổng vệ sinh của các trường học trên địa bàn:

Việc tổng vệ sinh, dọn dẹp và làm sạch lớp học, khuôn viên trường học mang tới một môi trường học tập sạch sẽ, an toàn và đảm bảo sức khỏe cho toàn thể học sinh, cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường.

Tết Trung thu là dịp mà nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm bánh kẹo, đặc biệt là bánh Trung thu tăng cao. Tuy nhiên một số sản phẩm bánh kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng trôi nổi, kinh doanh online chưa được công bố chất lượng sản phẩm…, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vẫn tồn tại trên thị trường. Một số cơ sở nhỏ, thủ công không đủ điều kiện an toàn thực phẩm (kinh doanh online với danh nghĩa bánh nhà làm…) đã cố ý hoặc vô ý sử dụng các loại phẩm màu, chất bảo quản độc hại, nguyên liệu không đảm bảo, cơ sở chật hẹp, nhân viên không được kiểm tra sức khỏe, nặn bánh trực tiếp bằng tay chưa rửa sạch…Nhằm vào thị hiếu của trẻ em, nhiều cơ sở sản xuất các loại bánh hình các con vật nhiều màu sắc từ các loại phẩm màu ngoài danh mục cho phép của Bộ Y tế, gây độc hại cho người ăn.

Để bảo đảm an toàn thực phẩm trong mùa trung thu, người tiêu dùng là một nhân tố quan trọng có tính quyết định. Mỗi người hãy trở thành Người tiêu dùng thông thái; chọn mua và sử dụng bánh trung thu đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm:

- Nên mua bánh Trung thu ở các cơ sở có tên tuổi đã có sự giám sát, kiểm tra của cơ quan y tế và phải xem xét kỹ nhãn mác của bánh phải ghi đầy đủ ngày sản xuất, thời hạn sử dụng. 

- Bánh Trung thu để lâu hoặc ở môi trường nóng, ẩm rất dễ bị mốc, hư hỏng nên cũng phải kiểm tra trước khi mua dù thời hạn sử dụng vẫn còn.

- Bánh trung thu ngon, còn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thường có mặt bánh vàng đều, da bánh mỏng, nhân khi cắt ra không rớt.

- Không mua, không sử dụng bánh Trung thu không nhãn mác.

- Bánh mua về phải được bảo quản ở nơi sạch sẽ, theo đúng quy định ghi trên nhãn sản phẩm của nhà sản xuất.

- Rửa tay sạch trước khi cắt, trước khi ăn bánh. Không ăn quá nhiều bánh và các thực phẩm giàu đạm, mỡ, đường trong khẩu phần ăn để tránh rối loạn hấp thu thực phẩm.

- Khi có những bất thường về sức khỏe do ăn uống nên nhanh chóng đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, cứu chữa kịp thời.

Vi sinh vật có thể có ích hoặc có hại cho con người, việc xác định vai trò và sự hiện diện của vi sinh vật có trong thực phẩm sử dụng hằng ngày là vô cùng quan trọng. Đến nay thế giới ghi nhận 250 loại bệnh thực phẩm hầu hết là do: Vi trùng, virus, hay ký sinh trùng…

Các bệnh do thực phẩm bị nhiễm khuẩn và nhiễm độc là gánh nặng về kinh tế xã hội tại nhiều quốc gia và cả hệ thống y tế tại mỗi nước. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu một vài ngộ độc thực phẩm do vi sinh vật gây ra như sau:

Vi khuẩn nhiễm vào thực phẩm thường từ 4 nguồn chủ yếu:

1. Do môi trường không đảm bảo vệ sinh, vi khuẩn từ đất, nước bẩn, không khí, dụng cụ, vật dụng khác nhiễm vào thực phẩm.

2. Do thiếu vệ sinh trong quá trình chế biến, vệ sinh cá nhân không bảo đảm, tiếp xúc với thực phẩm trong thời gian đang mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính. Thức ăn được nấu không chín kỹ, ăn thức ăn sống.

3. Do bảo quản thực phẩm không vệ sinh, không che đậy để côn trùng, vật nuôi... tiếp xúc vào thức ăn, mang theo các vi khuẩn gây bệnh.

4. Do bản thân thực phẩm, gia súc, gia cầm đã bị bệnh trước khi giết mổ vì vậy thịt của chúng mang các vi trùng gây bệnh (lao, thương hàn…) hoặc bản thân thực phẩm, gia súc giết mổ hoàn toàn khoẻ mạnh, không chứa vi khuẩn gây bệnh nhưng trong quá trình giết mổ, vận chuyển, bảo quản, chế biến, thực phẩm đã bị nhiễm vi khuẩn và các chất độc hại khác.

Các dấu hiệu của ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn

Ngộ độc thực phẩm thường xảy ra do ăn phải thực phẩm có nhiễm vi khuẩn hay độc tố của chúng. Biểu hiện ngộ độc cấp tính thường xảy ra ngay sau khi ăn từ 30 phút đến 48 giờ và có dấu hiệu: Đau bụng, buồn nôn, đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, phân có thể có máu. Kèm theo đi ngoài, người bệnh có thể sốt nhẹ, mệt mỏi đau đầu hoa mắt, trường hợp nặng biểu hiện đau đầu nhiều, có thể hôn mê và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

1. Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn thương hàn (salmonella)

- Thường gặp do ăn thức ăn có nguồn gốc động vật bị nhiễm vi khuẩn thương hàn: gỏi thịt cá, thịt gia cầm (gà, vịt), cá, trứng, sữa...Bệnh thường biểu hiện sau khi ăn khoảng 04 giờ đến 48 giờ với triệu chứng: Sốt đau bụng, buồn nôn và nôn, đi ngoài nhiều lần trong ngày, đi ngoài phân có máu…nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, người bệnh có thể tử vong.

- Bệnh có thể chuyển sang dạng người lành mang vi khuẩn gây bệnh khi không được điều trị đủ liều, đúng cách. Những người mang vi khuẩn ở dạng này thường xuyên thải vi khuẩn thương hàn ra theo phân, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ là nguồn ô nhiễm với thực phẩm và môi trường xung quanh.

2. Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn tụ cầu vàng (staphylococcus aureus)

- Thường gặp do ăn thức ăn giàu đạm bị nhiễm vi khuẩn tụ cầu như: thịt, cá, trứng, sữa, các loại súp...Vi khuẩn tụ cầu có nhiều trên da, họng khi bị viêm nhiễm, và có trong không khí, nước...nên quá trình chế biến và bảo quản không hợp vệ sinh rất dễ nhiễm các vi khuẩn này vào thực phẩm.

- Ăn thức ăn có nhiễm tụ cầu hoặc độc tố của chúng đều có thể bị ngộ độc. Bình thường, triệu chứng xuất hiện sớm trong 30 phút đến 04 giờ sau khi ăn. Người bệnh thường nôn thức ăn vừa ăn xong, đi ngoài nhiều lần phân toàn nước, mệt mỏi, có thể có đau đầu hôn mê nếu nhiễm phải độc tố của tụ cầu. Bệnh không được điều trị kịp thời dễ tử vong do mất nước và điện giải. Điều trị tích cực, bệnh thường khỏi nhanh và phục hồi tốt.

3. Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn độc thịt (Clostridium botulium)

 Đây là loại vi khuẩn kỵ khí có nha bào, thường có trong thức ăn đóng hộp, để lâu. Biểu hiện ngộ độc thường sau khi ăn 02 giờ đến 48 giờ có các dấu hiệu: Buồn nôn, nôn, chóng mặt, nhức đầu, mệt mỏi, người bệnh khó thở và hôn mê. Nếu không được điều trị và xử lý kịp thời tỷ lệ tử vong rất lớn.

4. Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn Escherichia coli (E.coli)

- Vi khuẩn này có nhiều trong phân người và gia súc. Trong quá trình chế biến thiếu vệ sinh, không có thói quen rửa tay trước khi ăn hay trước khi chế biến thực phẩm, bảo quản thực phẩm không tốt để các loại côn trùng xâm nhập mang theo vi khuẩn E.coli từ phân, rác vào thức ăn. Biểu hiện ngộ độc thức ăn do nhiễm E.coli thường sau 04 giờ đến 48 giờ có các dấu hiệu đau bụng đi ngoài phân có máu hay nhiều nước tuỳ theo từng loại vi khuẩn E.coli.

- Bệnh có thể tử vong do nhiễm độc hay mất nước nếu nhiễm E.coli 0.157 hay các loại E.coli khác gây bệnh giống như vi khuẩn tả. Bệnh được điều trị sớm và xử trí đúng cách sẽ phục hồi nhanh chóng.

Đề phòng ngộ thực phẩm do vi khuẩn

Thực phẩm thường rất dễ bị nhiễm bẩn do vi khuẩn nếu chúng ta không duy trì vệ sinh trong quá trình chế biến, bảo quản. Phòng ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn thường không khó nếu chúng ta thực hiện tốt những lời khuyên về VSATTP:

- Chọn thực phẩm tươi, sạch.

- Thực hiện ăn chín uống chín.

- Không để thức ăn sống lẫn với thức ăn đã được chế biến.

- Ăn ngay khi vừa nấu xong (trong 02 giờ đầu).

- Thức ăn đã nấu chín phải được bảo quản đúng cách, hợp vệ sinh.

- Đun chín kỹ mọi loại thức ăn trước khi sử dụng lại.

- Không sử dụng các thức ăn quá hạn, thức ăn ôi thiu.

- Rửa sạch tay trước khi chế biến thức ăn, giữ vệ sinh trong quá trình chế biến.

 - Người đang mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính không tham gia vào quá trình chế biến thực phẩm.

- Khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra phát hiện người lành mang trùng.

             Hiện nay do tình hình thời tiết mưa ẩm kéo dài là điều kiện thuận lợi cho rất nhiều loại nấm xuất hiện trong tự nhiên trong đó có cả các loại nấm độc. Nấm độc là loại nấm có chứa các độc tố gây ngộ độc cho cơ thể con người và động vật khi ăn phải. Hầu hết các vụ ngộ độc không xác định được loài nấm nên việc xử trí cấp cứu còn gặp nhiều khó khăn.

Dưới đây là một số cách phân biệt nấm độc và nấm ăn phổ biến, tuy nhiên cũng cần lưu ý là trong thực tế, nấm rất dễ nhầm lẫn, nên chỉ dùng những nấm bạn thực sự chắc chắn an toàn. Quan sát đặc điểm hình thái

  Một số dấu hiệu nhận diện khác:

- Nấm có vòng cuống + bao gốc + mũ trắng: Phần lớn là nấm độc. 

- Chảy mủ khi bẻ: Một số nấm độc sẽ chảy mủ trắng đục khi bẻ thân hoặc mũ.

- Nấm đổi màu khi cắt hoặc nấu chín: Một số nấm độc sẽ đổi màu khi bị dập hoặc khi nấu (ví dụ đổi sang màu đen, xanh tím…).

- Nấm mọc ven rừng, ẩm thấp, gốc cây mục: Thường dễ là nấm độc hơn nấm mọc ở vùng đất canh tác.

Lưu ý quan trọng: Không nên tin hoàn toàn vào mẹo dân gian kiểu “nấm có côn trùng ăn là nấm lành”, vì có nấm côn trùng ăn được nhưng người thì bị ngộ độc. Nhiều loại nấm độc không có vị đắng hoặc mùi đặc biệt, khi ăn vẫn ngọt, ngon.

Biểu hiện khi ăn phải nấm độc:

        Khi ăn phải nấm độc, tuỳ theo loại nấm mà có các biểu hiện ngộ độc khác nhau. Biểu hiện ngộ độc nấm cụ thể xuất hiện rất nhanh ngay sau khi ăn 20-30 phút; còn bình thường biểu hiện ngộ độc xuất hiện sau 02  04 giờ, thậm chí xuất hiện muộn sau khi ăn 20 giờ. Ngộ độc càng muộn thì càng khó chữa, ngộ độc do ăn phải nấm độc thường có các biểu hiện chung như sau:

        - Đau bụng dữ dội thành từng cơn, đi ngoài ra nhiều nước tanh, thối, dính máu.  

       - Buồn nôn, nôn ra thức ăn, có thể lẫn máu.

        - Toàn thân mệt mỏi, chân tay lạnh, khát nước, đôi khi nổi mẩn.

        - Hoa mắt, chóng mặt, da xanh tái

        - Đi tiểu ít hoặc không đi tiểu được.

        - Khó thở do co thắt phế quản, ứ máu ở phổi.

Khi biết ăn phải nấm độc cần xử trí như sau: Ngay sau khi ăn nấm mà có các biểu hiện trên (nếu nạn nhân còn tỉnh táo) cần ngay lập tức gây nôn bằng các cách như:

1. Cho nạn nhân uống nhiều nước ấm và móc họng để nôn ra hết phần nấm còn sót trong dạ dày.

2. Không gây nôn nếu nạn nhân có dấu hiệu co giật, hôn mê, hoặc không kiểm soát được đường thở (dễ gây sặc).

3. Uống than hoạt tính dạng viên hoặc bột (nếu có sẵn) để hấp thụ bớt độc tố. Liều khuyến nghị: 01g than hoạt tính/kg cân nặng).

4. Tuyệt đối không tự ý chữa tại nhà bằng mẹo dân gian như uống nước dừa, nước đường hay rượu, vì rượu có thể làm tăng hấp thu độc tố nấm.

5. Nằm nghỉ và giữ ấm cho nạn nhân.

6. Đặt nạn nhân nằm yên, giữ ấm cơ thể, theo dõi sát các dấu hiệu như đau bụng dữ dội, tiêu chảy, nôn liên tục, chóng mặt hoặc khó thở.

7. Đưa ngay đến bệnh viện càng sớm càng tốt vì độc tố nấm, đặc biệt là amatoxin, có thể gây suy gan, suy thận nhanh chóng trong 06-12 giờ sau khi ăn.

8. Mang theo mẫu nấm còn sót lại hoặc phần thức ăn có nấm để bác sĩ phân tích dễ dàng hơn.

Để đề phòng ngộ độc nấm, chúng ta cần:

       -  Không ăn nấm rừng và nấm mọc tự nhiên khi không biết đó là nấm độc hay nấm không độc. Khi biết chắc chắn nấm ăn được mới được ăn.

        - Kiểm tra nấm thật kỹ trước khi nấu, tuyệt đối không dùng nấm lạ.

        - Khi không phải tự tay hái nấm hoặc chưa có người phân loại thành thạo nấm độc kiểm tra, tuyệt đối không được ăn nấm.

       - Không ăn thử hoặc cho động vật ăn thử, vì có loại nấm xuất hiện ngộ độc rất muộn 20-24 giờ vì khi thử vừa không biết được loại nấm độc hay không; nên rất nguy hiểm, có thể chết người nếu thử phải nấm độc.

        - Không hái nấm non để ăn (vì chưa thấy hết đặc điểm cấu tạo của nấm nên không xác định rõ loại nấm). Không ăn nấm quá già.

       - Khi bị ngộ độc nấm cần phải đưa tất cả những người bị ngộ độc và cả người cùng ăn nấm dù chưa có biểu hiện triệu chứng đến các cơ sở y tế gần nhất để được cứu chữa và theo dõi.

TVitamin A là vi chất thiết yếu đối với sinh lý tự nhiên của cơ thể, thuộc nhóm vitamin tan trong chất béo (dầu). Cơ thể không thể tự tổng hợp vitamin A mà cần được bổ sung thông qua nguồn thực phẩm hàng ngày.

Việc uống vitamin A cho trẻ, đặc biệt là từ 6 đến 36 tháng tuổi, là rất quan trọng để phòng ngừa thiếu vitamin A và các bệnh liên quan. 

* Lợi ích của việc bổ sung vitamin A:

Tăng cường miễn dịch: Vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể trẻ chống lại các bệnh nhiễm trùng như sởi, viêm đường hô hấp, tiêu chảy. 

Cải thiện thị lực: Vitamin A rất quan trọng cho sự phát triển của mắt, giúp trẻ nhìn rõ hơn, đặc biệt là trong điều kiện thiếu sáng, và phòng ngừa bệnh quáng gà. 

Phòng ngừa các bệnh: Thiếu vitamin A có thể dẫn đến các bệnh như khô mắt, quáng gà, và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng. 

Hỗ trợ tăng trưởng: Vitamin A cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ, giúp trẻ tăng trưởng khỏe mạnh và phát triển bình thường. 

* Khuyến cáo khi sử dụng Vitamin A

Vitamin A thường sử dụng cho trẻ từ 6-36 tháng tuổi, được uống theo chiến dịch bổ sung Vitamin A toàn quốc mỗi năm 2 lần.

Vitamin A cũng được sử dụng điều trị cho trẻ dưới 5 tuổi mắc các bệch như Sởi, tiêu chảy kéo dài, nhiễm khuẩn hô hấp cấp, suy dinh dưỡng nặng. Ngoài ra, bà mẹ sau khi sinh con trong vòng 1 tháng có thể sử dụng Vitamin A để tăng cường Vitamin A trong sữa mẹ.

Khi sử dụng Vitamin A chúng ta cần lưu ý: việc bổ sung vitamin A nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Không sử dụng Vitamin A liều cao hoặc dùng kéo dài. Việc tự ý bổ sung vitamin A quá mức cần thiết sẽ gây nhiều hệ lụy, ngộ độc, ảnh hưởng gan, thậm chí tử vong.

Trung tâm Y tế Khu vực Đà Lạt đã xây dựng Kế hoạch số 96/KH-TTYT ngày 21/7/2025 về việc triển khai chiến dịch bổ sung Vitamin A đợt 1 năm 2025. Quý phụ huynh hãy đưa trẻ đến các Trạm Y tế và điểm y tế nơi đang sinh sống để trẻ được uống Vitamin A miễn phí.

Với tinh thần chủ động cao, tích cực phòng chống thiên tai bão lũ, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của nhân dân trong và sau mưa bão, lũ lụt, vô số các vi sinh vật, bùn, rác, chất thải,… theo dòng nước tràn ra nhiều nơi, gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh. Những dịch bệnh phổ biến trong mùa mưa lũ như: sốt xuất huyết, các bệnh đường tiêu hóa như tả, ly, thương hàn, tiêu chảy, các bệnh về da liễu như: Nấm kẽ chân, tay, cảm cúm, đau mắt đỏ,…

Để chủ động phòng tránh dịch trong mùa mưa bão, lũ lụt, Trung tâm Y tế khu vực Đà Lạt khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng chống dịch như sau:

1. Phòng, chống bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa (tiêu chảy cấp, tả, lỵ, thương hàn, bệnh viêm gan A):

- Đảm bảo xử lý nước ăn uống, vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân. Thực hiện nguyên tắc “Ăn chín, uống chín”, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

- Đảm bảo đủ nuớc sạch cho ăn uống, sinh hoạt. Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.

- Xử lý tốt nguồn phân, chất thải, rác thải và xác động vật chết.

- Uống hoặc tiêm vắc xin phòng bệnh khi có chỉ định đối với các bệnh có vắc xin.

- Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất

2. Phòng, chống bệnh đường hô hấp (cảm lạnh, cúm, viêm họng, viêm đường hô hấp):

- Giữ ấm khi thời tiết lạnh, nhất là ở trẻ em và người già 

- Hạn chế tiếp xúc với người có biểu hiện bị cúm, viêm đường hô hấp.

- Đảm bảo đủ dinh dưỡng

- Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất.

3. Phòng, chống bệnh đau mắt đỏ:

- Không rửa mặt hoặc tắm bằng nước bẩn.

- Không để trẻ em tắm gội, chơi đùa với nước bẩn.

- Rửa tay bằng xà phòng với nước sạch.

- Không dùng chung khăn mặt và chậu chung với người bị đau mắt đỏ.

- Sử dụng các thuốc nhỏ mắt thông thường cho tất cả những người có nguy cơ tiếp xúc với nước bẩn.

- Chú ý diệt ruồi vì ruồi truyền bệnh đau mắt đỏ từ người bệnh sang người lành.

4. Phòng, chống bệnh ngoài da (nấm chân, tay và một số bệnh nhiễm khuẩn ngoài da):

- Không tắm gội và giặt quần áo bằng nước bẩn. Nếu không có nước giếng đã được khử trùng thì phải đánh phèn hoặc lọc nước bằng cát.

- Không mặc áo quần ẩm ướt.

- Không bơi lội, tắm gội hoặc chơi đùa trong nước ngập vì nước rất bẩn, ngoài gây bệnh ngoài da mà còn gây ra bệnh đường tiêu hoá do nuốt phải nước bẩn.

- Hạn chế lội vào chỗ nước bẩn tù đọng. Nếu bắt buộc phải lội vào nước bẩn thì ngay sau đó phải rửa ngay bằng nước sạch và lau khô, nhất là các kẽ ngón tay, ngón chân. 

5. Phòng, chống bệnh sốt xuất huyết:

- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt kể cả ban ngày.

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

- Loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng.

- Phun hoá chất diệt muỗi ở các nơi có nguy cơ cao hoặc khu vực có ổ dịch sốt xuất huyết

- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Trước diễn biến phức tạp của mưa lũ và nguy cơ bùng phát dịch bệnh, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Hạn chế tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm, ăn chín uống sôi, giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống. Đồng thời, theo dõi chặt chẽ thông tin từ cơ quan chức năng và kịp thời đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường. Tuyệt đối không chủ quan để tránh hậu quả đáng tiếc.

Trên địa bàn thành phố Đà Lạt những tháng đầu năm 2025 số ca mắc Sốt phát ban/Sởi liên tục gia tăng, tính đến ngày 23/02/2025 ghi nhận 272 trường hợp sốt phát ban/Sởi (số mắc tại Đà Lạt chiếm 45% số mắc toàn tỉnh), trong đó 05 ca có kết quả xét nghiệm dương tính. Số liệu giám sát ghi nhận số ca bệnh tại nhóm trẻ 6 đến dưới 9 tháng tuổi chiếm 10% số mắc. Đây là nhóm tuổi nhỏ, chưa đủ tuổi để tiêm sởi theo chương trình tiêm chủng mở rộng, trong khi kháng thể từ mẹ truyền sang con có thể đã sụt giảm dưới mức bảo vệ. Để chủ động phòng chống bệnh sởi cho nhóm đối tượng trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi trước diễn biến dịch bệnh tại thành phố Đà Lạt đang tăng cao việc tiêm ngừa Sởi là rất cần thiết.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vắc xin sởi đơn giá có thể tiêm cho trẻ em từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi trong các vụ dịch như là một biện pháp chống dịch tăng cường. Mũi vắc xin này được xem như là mũi “Sởi 0” và sau đó trẻ vẫn tiếp tục được tiêm chủng 02 mũi vắc xin sởi theo lịch của chương trình Tiêm chủng mở rộng vào lúc 9 tháng tuổi và 18 tháng tuổi, (lưu ý mũi 1 cách mũi bổ sung ít nhất 4 tuần); Vắc xin sởi sử dụng cho trẻ dưới 9 tháng tuổi là an toàn và có hiệu quả trong việc phòng mắc bệnh sởi cho nhóm tuổi nhỏ khi có dịch bùng phát.

Chiến dịch tiêm sởi cho trẻ nhỏ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi đã được triển khai tại thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 11/11/2024, đem lại hiệu quả trong việc phòng chống dịch bệnh Sởi. Ngày 22 tháng 1 năm 2025, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 272/QĐ-BYT triển khai chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng chống dịch sởi năm 2025, theo kế hoạch này tiêm vắc xin sởi cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi sẽ được triển khai tại 24 tỉnh thành phố, Lâm Đồng sẽ triển khai tiêm vắc xin Sởi cho trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi trên quy mô toàn tỉnh vào tháng 3/2025. Tại thành phố Đà Lạt, phụ huynh hãy đưa trẻ trong độ tuổi từ đủ 6 đến dưới 9 tháng tuổi (trẻ sinh từ ngày 07/06/2024 đến ngày 05/09/2024) đến các Trạm Y tế vào ngày 05/03/2025, để trẻ được tiêm ngừa vắc xin Sởi, chủ động phòng chống dịch bệnh. 

Địa điểm các Trạm Y tế trên địa bàn thành phố Đà Lạt:

1 Trạm Y tế Phường 1 99B Phan Đình Phùng, Phường 1 02633.510.263

2 Trạm Y tế Phường 2 226 KQH Nguyễn Lương Bằng, Phường 2 02633.520.906

3 Trạm Y tế Phường 3 15 Nhà Chung, Phường 3 02633.821.190

4 Trạm Y tế Phường 4 2/5 Lê Hồng Phong, Phường 4 02633.822.575

5 Trạm Y tế Phường 5 KQH Hoàng Diệu, Phường 5 02633.824.766

6 Trạm Y tế Phường 6 106 Thi Sách, Phường 6 02633.826.607

7 Trạm Y tế Phường 7 07 Nguyễn Siêu, Phường 7 02633.826.606

8 Trạm Y tế Phường 8 130 Phù Đổng Thiên Vương, Phường 8 02633.822.921

9 Trạm Y tế Phường 9 11 Quang Trung, Phường 9 02633.822.725

10 Trạm Y tế Phường 10 49 Phạm Hồng Thái, Phường 10 02633.821.356

11 Trạm Y tế Phường 11 Quốc lộ 20, Phường 11 02633.826.390

12 Trạm Y tế Phường 12 Tổ 29 Thái Phiên, Phường 12 02633.822.803

13 Trạm Y tế xã Xuân Thọ Thôn Lộc Quý, Xã Xuân Thọ 02633.826.598

14 Trạm Y tế xã Xuân Trường KQH Trường Xuân 2, xã Xuân Trường 02633.838.123

15 Trạm Y tế xã Trạm Hành Thôn Trạm Hành 1, xã Trạm Hành 02633.590.366

16 Trạm Y tế xã Tà Nung Thôn 3, xã Tà Nung 02633.595.537

Tình hình dịch bệnh Sởi trên địa bàn thành phố Đà Lạt trong thời gian gần đây diễn biến khá phức tạp, số ca mắc ghi nhận tăng. 

Bệnh Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính. Bệnh rất dễ lây và có nguy cơ bùng phát thành dịch lớn. Bệnh rất dễ lây, thường gặp ở trẻ em, gây viêm long ở kết mạc mắt, đường hô hấp, tiêu hoá và các phát ban đặc hiệu. Có nhiều biến chứng nặng nề như viêm tai giữa cấp, Viêm phổi nặng, có thể dẫn đến tử vong, Viêm não, Tiêu chảy và ói mửa, Mờ hoặc loét giác mạc, có thể mù lòa, Suy dinh dưỡng nặng…

Tác nhân gây bệnh là vi rút sởi, thuộc nhóm Paramyxovirus gây ra. Người là ổ chứa duy nhất. Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 7 – 18 ngày, trung bình 10 ngày. Thời kỳ lây truyền từ 5 ngày trước cho tới 5 ngày sau phát ban. Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp do hít phải các dịch tiết mũi họng của bệnh nhân bắn ra được khuếch tán trong không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp với chất tiết đường mũi họng của bệnh nhân. Bệnh sởi có tốc độ lây nhiễm rất cao, đặc biệt trong điều kiện sống khép kín thì hầu hết những người chưa có miễn dịch đều có thể bị mắc bệnh.

Để chủ động phòng chống bệnh sở người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

1. Chủ động đưa trẻ từ 9 tháng đến 2 tuổi chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ 2 mũi vắc xin sởi đi tiêm đầy đủ và đúng lịch.

2. Không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với các trẻ nghi mắc bệnh sởi; Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ.

3. Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng, mắt và răng miệng cho trẻ hàng ngày. Đảm bảo nhà ở và nhà vệ sinh thông thoáng, sạch sẽ. Tăng cường dinh dưỡng, nâng cao sức đề kháng cơ thể bằng cách ăn uống đủ các chất dinh dưỡng, bổ sung hợp lý các vitamin và khoáng chất.

4. Nhà trẻ, mẫu giáo, trường học nơi tập trung đông trẻ em cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng; thường xuyên khử trùng đồ chơi, dụng cụ học tập và phòng học bằng các chất sát khuẩn thông thường.

5. Khi phát hiện có các dấu hiệu sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời.

Ngày Thế giới phòng chống Lao 24/3 hàng năm nhằm thúc đẩy sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn dân thực hiện thành công mục tiêu của Chiến lược quốc gia phòng chống Lao Việt Nam và mục tiêu cơ bản chấm dứt bệnh Lao vào năm 2030. Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng chống Lao năm 2025, "VIỆT NAM CAM KẾT, ĐẦU TƯ, HÀNH ĐỘNG ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO", thể hiện quyết tâm cao của Việt Nam trong việc cam kết, đầu tư nguồn lực bền vững và hành động hiệu quả nhằm hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh Lao.

Hưởng ứng các hoạt động ngày thế giới phòng chống Lao 24/3, cán bộ làm công tác lao tuyến thành phố và tuyến phường xã đã triển khai công tác vãng gia, thăm bệnh nhân lao đang trong quá trình điều trị, thăm hỏi sức khỏe bệnh nhân, tư vấn cho bệnh nhân và người nhà các biện pháp phòng chống lây lan bệnh, đồng thời tăng cường thực hiện lấy các mẫu đàm làm xét nghiệm phát hiện sớm bệnh Lao tại cộng đồng.

Công tác thăm vãng gia nhà bệnh nhân Lao

* Cách phòng chống bệnh Lao:

- Để phòng chống bệnh lao có hiệu quả, ngay tháng đầu sau sinh, tất cả trẻ đều phải tiêm phòng vắc-xin BCG nhằm giúp ngăn ngừa mắc bệnh Lao;

- Mọi người khi ho kéo dài hơn 02 tuần cần đi khám, xét nghiệm đờm, chụp X.quang phổi để phát hiện bệnh lao;

- Bị bệnh lao phải điều trị càng sớm càng tốt, tránh lây lan cho những người trong gia đình và người xung quanh. Bên cạnh đó, bệnh nhân lao không được khạc nhổ bừa bãi, tốt nhất đeo khẩu trang liên tục trong 02 tháng đầu điều trị. Cần phơi chăn, chiếu, vật dụng của bệnh nhân lao ra nắng mỗi ngày;

- Giữ vệ sinh môi trường, nhà ở thông thoáng, rèn luyện nâng cao sức khoẻ, đảm bảo dinh dưỡng hợp lý;

- Phát hiện sớm người mắc bệnh Lao điều trị kịp thời và đúng phác đồ để không còn khả năng lây bệnh cho người khác.

Băng rôn tuyên truyền ngày thế giới phòng chống lao 24/3

* Một số khẩu hiệu Ngày thế giới phòng chống lao năm 2025:

1. Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh Lao.

2. Tích cực triển khai công điện số 25/CĐ - TTg của Thủ tướng chính phủ về việc tăng cường công tác phòng chống lao.

3. "Tinh thần Phạm Ngọc Thạch" - Kim chỉ nam trong công tác phòng chống lao.

4. Xóa sạch bệnh lao để cứu lấy sinh mạng của hàng chục nghìn người mỗi năm.

5. Bảo vệ lá phổi người Việt khỏi bệnh lao - kẻ giết người thầm lặng

6. Vận dụng nguyên tắc: Khoa học - Dân tộc - Đại chúng để chấm dứt bệnh lao!

7. Hưởng ứng ngày thế giới phòng chống lao 24/3/2025.

8. Nguy cơ mắc lao không phân biệt ai!

9. Sàng lọc lao - Tiếp cận dễ dàng - Phương pháp hiện đại - Chính xác tuyệt đối!

10. Phát huy vai trò của y tế cơ sở trong công tác phòng chống lao!

11. Thay kỳ thị - Bằng động viên - Chung tay đẩy lùi bệnh lao!

12. Đúng thuốc - Đúng liều - Đúng thời gian - Bệnh lao sẽ khỏi!

13. Mạng lưới cơ sở y tế đủ năng lực triển khai hoạt động rộng khắp là lá chắn bảo vệ cộng đồng trước bệnh lao!

14. Tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong quản lý bệnh phổi và kiểm soát lao!

15. Trị lao cho hết một lần - Cho người khỏe mạnh mười phần yên tâm!

16. Lao tiềm ẩn - Không ho chẳng sốt - Nhớ đừng chủ quan!

17. Dù mắc lao - Đừng lo lắng  - Sẽ không sao - BHYT sẽ lo âu - Chia gánh nặng!

18. Phòng chống lao - Trách nhiệm của các cấp, các ngành và bản thân mỗi người dân, tiến tới thanh toán bệnh lao!

19. Hãy sàng lọc bệnh lao để kịp thời phát hiện và điều trị sớm tránh nguy cơ tử vong do lao.

Năm 2025, Tổ chức Y tế thế giới chọn chủ đề “vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” với mục tiêu nhằm phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá không có hại để mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là trong giới trẻ. Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi các nước cùng chung tay thực hiện Chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 năm 2025 vì một tương lai khỏe mạnh hơn.

Nicotine và các sản phẩm thuốc lá gây nghiện rất nguy hiểm cho sức khỏe nhưng luôn được các tập đoàn thuốc lá trên thế giới tìm cách để thu hút mọi người sử dụng. Không có bất kỳ sản phẩm thuốc lá nào và không có mức độ tiếp xúc nào đối với thuốc lá được coi là an toàn cho sức khoẻ bao gồm cả thuốc lào, xì gà, thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử, thuốc lá tự cuốn, thuốc lá tẩu và các sản phẩm thuốc lá không khói. Thuốc lá, thuốc lá mới và các sản phẩm chứa nicotin rất có hại cho sức khỏe thậm chí gây tử vong cho cả người hút và người không hút nhưng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, các sản phẩm này có thể làm suy yếu nghiêm trọng sự phát triển não bộ.

Trong các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều có nicotine và các hóa chất độc hại, ảnh hưởng tới não bộ, làm tăng nhịp tim và huyết áp, tăng đường máu. Nicotine đã được chứng minh làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài nghiêm trọng đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần.

Nghiện nicotine lâu dài gây xơ vữa động mạch, các bệnh về tim mạch, tiểu đường. Sử dụng nicotine quá liều lượng gây nguy hiểm cho sức khỏe, đồng thời Glycol là một hóa chất độc hại được sử dụng trong chất chống đông, có khả năng gây ung thư cũng có trong thuốc lá điện tử. Bên cạnh đó, việc sử dụng các chất tạo hương vị hoa quả, kẹo trong dung dịch thuốc lá điện tử với cách quảng cáo về sự sành điệu rất dễ dàng lôi kéo các bạn trẻ thử thuốc lá điện tử. Các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có nguy cơ cao tiềm ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện đồng thời cũng làm tăng nguy cơ dẫn tới sử dụng thuốc lá điếu thông thường ở người trẻ.

Hãy bảo vệ sức khỏe của bạn và những người xung quanh tránh xa thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng sớm nhất có thể vì một tương lai khỏe mạnh hơn.

Hàng năm, Tháng hành động vì an toàn thực phẩm là dịp để toàn xã hội cùng chung tay nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP), góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Năm 2025, với chủ đề "Bảo đảm an toàn thực phẩm, trong đó chú trọng an toàn thực phẩm bếp ăn tập thể, dịch vụ ăn uống và thức ăn đường phố", chúng ta hãy cùng nhau hành động quyết liệt để ngăn chặn thực phẩm bẩn, thực phẩm kém chất lượng, hướng tới một cuộc sống an toàn và chất lượng hơn.

An toàn thực phẩm không chỉ là vấn đề sức khỏe cá nhân mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Thực phẩm không an toàn có thể gây ngộ độc, bệnh tật, thậm chí tử vong, đồng thời làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng. Vì vậy, việc đảm bảo ATTP là trách nhiệm chung của toàn xã hội, từ nhà sản xuất, người bán hàng đến người tiêu dùng.

* Đối với các bếp ăn tập thể tại trường học:

Việc đảm bảo an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể trường học được đặt lên hàng đầu. Nhà trường cần lựa chọn nhà cung cấp thực phẩm uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh. Các suất ăn phải được chế biến hợp vệ sinh, đúng quy trình, đảm bảo đủ dinh dưỡng cho học sinh. Nhân viên phục vụ phải được khám sức khỏe định kỳ, sử dụng đồ bảo hộ đầy đủ. Đặc biệt cần tách biệt khu vực chế biến thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm khuẩn chéo.

Các em học sinh cũng cần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh an toàn thực phẩm bằng cách rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc bán ngoài cổng trường. Khi phát hiện thức ăn có dấu hiệu ôi thiu hoặc không đảm bảo chất lượng, cần báo ngay cho giáo viên chủ nhiệm hoặc Ban Giám hiệu nhà trường.

* Các cơ sở dịch vụ ăn uống như nhà hàng, quán ăn:

Công khai nguồn gốc nguyên liệu, không sử dụng phụ gia thực phẩm ngoài danh mục cho phép. Các cơ sở tăng cường và củng cố các điều kiện đảm bảo ATTP; cần bố trí khu vực bảo quản và chế biến thực phẩm hợp vệ sinh, có đủ thiết bị bảo quản ở nhiệt độ thích hợp.

* Đối với thức ăn đường phố:

Người bán hàng cần tuân thủ các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm như sử dụng găng tay, khẩu trang khi chế biến, phục vụ thực phẩm; che đậy thực phẩm cẩn thận... Người tiêu dùng nên lựa chọn những quán ăn có địa điểm bán hàng sạch sẽ, tránh xa nguồn ô nhiễm, dụng cụ ăn uống được vệ sinh đúng cách.

Mỗi chúng ta hãy là người tiêu dùng thông thái, lựa chọn những thực phẩm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng. Khi phát hiện các vi phạm về an toàn thực phẩm, hãy mạnh dạn tố giác đến cơ quan chức năng. Chỉ bằng những hành động thiết thực, chúng ta mới có thể cùng nhau xây dựng một môi trường thực phẩm an toàn, bảo vệ sức khỏe cho chính mình và cộng đồng.

Bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với triệu chứng sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1), cúm B và cúm C. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, qua đường hô hấp thông qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc.

Bệnh cúm thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 02 - 07 ngày, nhưng đối với trẻ em, người già sức đề kháng kém, đặc biệt là người có bệnh mạn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch ... thì bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Để chủ động phòng chống cúm mùa, người dân thực hiện tốt các biện pháp:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; Đeo khẩu trang tại nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay (nhất là sau khi ho, hắt hơi).

3. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

4. Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

5. Tiêm vaccine cúm mùa phòng bệnh.

6. Thực hiện lối sống lành mạnh; ăn thức ăn đủ chất dinh dưỡng để ngăn ngừa nhiễm virus cúm; tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

*Lưu ý: Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, không tự ý làm xét nghiệm và mua thuốc điều trị tại nhà mà cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời.

Công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) luôn được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, tổ chức Công đoàn quan tâm, triển khai thực hiện; xem đây là nội dung quan trọng để bảo vệ sức khỏe, tính mạng, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho công nhân, lao động. Tháng hành động về An toàn vệ sinh lao động năm 2025 với chủ đề “Tăng cường đánh giá, nhận diện nguy cơ, rủi ro và chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm ATVSLĐ tại nơi làm việc”.

Tháng hành động về ATVSLĐ bao gồm các hoạt động như đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền với hình thức đa dạng, cách thức truyền thông phù hợp với từng nhóm đối tượng theo hướng linh hoạt cả gián tiếp, trực tiếp tại nơi làm việc, trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội; kịp thời thông tin, tuyên truyền về nguyên nhân các vụ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sự cố để ngăn ngừa, phòng tránh các tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp có thể xảy ra; chia sẻ các kinh nghiệm, mô hình hay, cách làm tốt về công tác ATVSLĐ. Phát động các phong trào thi đua về ATVSLĐ thiết thực, hiệu quả, phù hợp với tình hình mới, quan tâm xây dựng văn hóa an toàn lao động tại nơi làm việc, bảo đảm ATVSLĐ gắn với bảo vệ môi trường.

Chú trọng cải thiện điều kiện lao động và phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; tăng cường rà soát, đánh giá, kiểm soát các nguy cơ, rủi ro mất ATVSLĐ, đặc biệt là trong sử dụng các máy, thiết bị, nơi làm việc có yêu cầu nghiêm ngặt về ATVSLĐ như: nồi hơi, thiết bị nâng, cơ khí, hóa chất, không gian hạn chế, xây dựng,… Thường xuyên kiểm tra, rà soát, bổ sung, đôn đốc việc chấp hành, tuân thủ kỷ luật lao động, nội quy, quy trình làm việc an toàn trong lao động, sản xuất.

Phát huy tinh thần của Ngày Quốc tế Lao động 1/5, làm tốt hơn nữa công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng người lao động; thúc đẩy sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, chủ doanh nghiệp,…trong xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, lớn mạnh, tổ chức Công đoàn ngày càng vững mạnh.

* Khẩu hiệu truyền thông tháng hành động ATVSLĐ năm 2025:

- Nhiệt liệt hưởng ứng Tháng hành động về ATVSLĐ và Tháng Công nhân năm 2025. 

- Nhiệt liệt hưởng ứng Tháng hành động về ATVSLĐ năm 2025. 

- Chủ động phòng ngừa, đánh giá, kiểm soát các nguy cơ rủi ro về 

ATVSLĐ.

- Tăng cường đảm bảo quyền làm việc trong môi trường an toàn và sức 

khỏe của người lao động.

- Tuân thủ nội quy, quy trình làm việc an toàn để bảo vệ bản thân, gia đình và doanh nghiệp.

- An toàn lao động là trên hết.

- Tham gia huấn luyện về ATVSLĐ để làm việc an toàn.

- Tăng cường đảm bảo ATVSLĐ trong sử dụng các máy, thiết bị, các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về ATVSLĐ. 

- Chủ động kiểm soát các nguy cơ, rủi ro mất ATVSLĐ. 

- Suy nghĩ về an toàn - Làm việc an toàn để bảo vệ chính mình và doanh nghiệp.

- An toàn lao động là hạnh phúc của mỗi gia đình.

Kết thúc Tháng hành động về An toàn vệ sinh lao động năm 2025. Trung tâm y tế Đà Lạt phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện kiểm tra, giám sát 339 cơ sở (cơ sở ngành nghề lao động: 259, các kho quầy kinh doanh hóa chất bảo vệ thực vật: 80). Đạt tỷ lệ 96,9% so với kế hoạch.

Để chủ động phòng chống nhiễm giun cho trẻ em, góp phần nâng cao sức khỏe, thể lực cho học sinh tiểu học trên địa bàn thành phố Đà Lạt. Từ 23/04 – 24/04/2025 Trung tâm Y tế Đà Lạt tổ chức triển khai chiến dịch tẩy giun cho học sinh tiểu học tại 29 trường tiểu học trên địa bàn.

Để chuẩn bị tốt cho chiến dịch và đảm bảo tất cả học sinh tiểu học được tẩy giun đủ liều, đảm bảo đúng kỹ thuật, an toàn và chất lượng. Trước đó, Trung tâm Y tế Đà Lạt đã chỉ đạo các Trạm Y tế phường, xã phối hợp với cùng Ban giám hiệu nhà trường trên địa bàn lập danh sách, phổ biến cho phụ huynh học sinh, các giáo viên và nhân viên y tế trường học thời gian, địa điểm tẩy giun, nhắc các cháu ăn sáng đầy đủ trước khi uống thuốc tẩy giun, chuẩn bị đầy đủ nước uống đun sôi để nguội hoặc nước đóng chai, cốc đựng nước riêng biệt từng học sinh, tổ chức cho các học sinh uống thuốc tẩy giun theo từng lớp, từng khối. Đồng thời Trung tâm Y tế Đà Lạt đã cử cán bộ giám sát tại các điểm uống trong suốt quá trình triển khai chiến dịch đảm bảo công tác phòng chống dịch được an toàn trong quá trình triển khai uống thuốc tẩy giun cho học sinh.

                       Uống thuốc tẩy giun tại Trường TH Lê Lợi - Phường 6

Tẩy giun định kỳ thường xuyên chính là cách tốt nhất để ngăn chặn tình trạng nhiễm giun ở trẻ nhỏ, cải thiện hệ tiêu hóa giúp cho trẻ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, sức khỏe tốt, hấp thu dinh dưỡng hiệu quả và nhằm mục đích giảm tỉ lệ nhiễm giun truyền qua đất cho học sinh tiểu học trên địa bàn toàn huyện, góp phần cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng và nâng cao thể lực cho trẻ.

Kết thúc chiến dịch tẩy giun cho học sinh tiểu học đợt I năm 2025 toàn thành phố đã triển khai tẩy giun cho 20.483/20.827 học sinh đạt tỷ lệ 98,35%.

Trong những năm qua, vấn đề nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn luôn được sự quan tâm của chính quyền địa phương và được sự hưởng ứng tích cực của người dân.

Hưởng ứng Tuần lễ quốc gia Nước sạch và Vệ sinh môi trường năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chọn chủ đề “Nước sạch vì một nông thôn xanh, bền vững” với mục đích nâng cao nhận thức của người dân và toàn thể cộng đồng về đẩy mạnh trách nhiệm của các ban ngành đoàn thể và chính quyền địa phương trong việc chung tay bảo vệ nguồn nước, môi trường sống, khai thác và sử dụng nước tiết kiệm, bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống và hoàn thành mục tiêu xây dựng Nông thôn mới các cấp giai đoạn 2021-2025.

Nhằm hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường năm 2025, các Ban ngành - Đoàn thể tăng cường tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng; treo băng rôn, cấp phát tờ rơi, áp phích với nội dung về cấp nước sạch và vệ sinh môi trường.

Cùng với đó, các trường học tại địa phương tổ chức các buổi truyền thông, hoạt động truyền thông trực tiếp hoặc lồng ghép hoạt động giáo dục, tuyên truyền về các nội dung trên vào các bài giảng của giáo viên trong các tiết học nhằm giáo dục nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của cộng đồng về sử dụng nước sạch, giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân để nâng cao sức khỏe và phòng chống dịch bệnh.

Hiện nay thời tiết đang bắt đầu vào mùa mưa là điều kiện thuận lợi để muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết phát triển, nguy cơ dịch bệnh sốt xuất huyết tăng cao trong thời gian tới để chủ động phòng, chống sốt xuất huyết chính quyền địa phương, người dân cần chủ động tích cực thực hiện các biện pháp phòng, chống sốt xuất huyết.

- Bệnh Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, bệnh SXH do virus Dengue (Đen- gơ) gây nên. Virus lây truyền từ người bệnh sang người lành qua muỗi vằn (có tên gọi khoa học là Aedes aegypti).

- Muỗi vằn có màu đen, trên thân và chân có những đốm trắng. Muỗi thường đậu ở quần áo, chăn, màn, ở những góc tối trong nhà.

- Muỗi vằn hoạt động hút máu vào ban ngày, cao nhất là vào sáng sớm và chiều tối.

- Ở Việt Nam, bệnh lưu hành rất phổ biến, ở cả 4 miền Bắc, Trung, Nam và Tây Nguyên, bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa, nhất là vào các tháng 7, 8, 9, 10. Hiện nay, bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh có thể gây thành dịch lớn làm nhiều người mắc cùng lúc, gây khó khăn cho việc chăm sóc và điều trị, giảm sức lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu đến muộn có thể dẫn đến sốc, xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, trụy tim mạch, tay tê liệt, hôn mê dẫn đến tử vong cao, đặc biệt là trẻ em..

Để chủ động phòng chống bệnh SXH người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh sốt xuất huyết sau. 

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/ bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/ bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.

- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá,…

- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

- Tích cực phối hợp với ngành Y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Tết Nguyên đán Ất Tỵ và mùa lễ hội Xuân 2025 đang đến gần, đây là thời điểm tiêu thụ thực phẩm lớn trong năm, nhất là các thực phẩm thịt, bánh mứt, kẹo, rượu bia nước giải khát, các loại hạt... Các loại thực phẩm sản xuất, chế biến trong nước và nước ngoài nhập vào Việt Nam ngày càng nhiều, gia tăng về số lượng, đa dạng về mẫu mã, chủng loại…Để đảm bảo an toàn thực phẩm trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 người dân trên địa bàn cần lưu ý khi lựa chọn sản phẩm sử dụng cho ngày tết.

Để bảo đảm quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng, phòng chống ngộ độc thực phẩm nói chung nhất là trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ và mùa Lễ hội Xuân 2025, người dân cần nâng cao nhận thức, lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, kiểm tra kỹ nhãn mác, thời hạn sử dụng; tuyệt đối không sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ để bảo đảm sức khỏe cho bản thân, gia đình đón Tết cổ truyền ý nghĩa, an toàn, lành mạnh các cơ quan chức năng, các cơ sở sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng cũng cần thực hiện các biện pháp sau:

* Đối với các cơ sở sản xuất thực phẩm:

- Các cơ sở sản xuất phải tuân thủ đầy đủ các quy định về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ và đảm bảo điều kiện sức khỏe của nhân viên tham gia sản xuất.

- Nguyên liệu thực phẩm, phụ gia và chất hỗ trợ chế biến phải được kiểm soát nghiêm ngặt về nguồn gốc, xuất xứ, và sử dụng đúng quy định về liều lượng.

- Các cơ sở phải tự công bố hoặc đăng ký công bố sản phẩm theo quy định.

- Các cơ sở chỉ được phép bán những thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, bao bì phải có nhãn phụ bằng tiếng Việt. Thực phẩm nhập khẩu phải có thông tin đầy đủ và dễ hiểu.

- Các cơ sở kinh doanh không được phép buôn bán thực phẩm giả, kém chất lượng hoặc thực phẩm đã hết hạn sử dụng.

- Các thực phẩm cần được bảo quản trong điều kiện vệ sinh, đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển và lưu kho.

* Đối với các cơ sở dịch vụ ăn uống trong dịp lễ, Tết:

- Đảm bảo các cơ sở ăn uống tuân thủ đầy đủ các quy định về cơ sở vật chất, trang thiết bị và vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình chế biến.

- Nguyên liệu thực phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng, không chứa các chất cấm như hàn the, chất bảo quản độc hại.

- Thực phẩm đã chế biến phải được bảo quản trong các thiết bị chuyên dụng, tránh sự xâm nhập của côn trùng và động vật gây hại.

* Đối với các dịch vụ ăn uống đường phố:

- Các quầy bán phải được bố trí xa các nguồn ô nhiễm, thức ăn phải được bảo vệ khỏi bụi, mưa, nắng, và côn trùng.

- Nguyên liệu chế biến thức ăn phải có nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo an toàn.

- Dụng cụ chế biến và bao bì tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm phải sạch sẽ, không gây ô nhiễm cho sản phẩm.

* Đối với người tiêu dùng:

- Người tiêu dùng cần lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, không có dấu hiệu ôi thiu, mốc hoặc hỏng. Nên mua thực phẩm từ những cơ sở đảm bảo vệ sinh an toàn.

- Không nên tích trữ thực phẩm quá lâu, đặc biệt là trong dịp Tết, để tránh việc sử dụng thực phẩm không còn tươi ngon, hoặc bị mất dinh dưỡng.

- Sử dụng nước sạch, đảm bảo vệ sinh tay và các dụng cụ chế biến. Cần nấu chín kỹ thực phẩm và không để lẫn thực phẩm sống với thực phẩm đã chế biến.

- Thực phẩm sau khi chế biến xong cần được bảo quản kỹ lưỡng và đun lại trước khi ăn.